Ïðî÷èòàíèé :  228
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
Ç ÍÅÂÈÑËÀÍÈÕ ËÈÑÒ²Â
²
Ïèøó äî òåáå ëèñò. ßêàñü çíåìîãà
Íà äóøó âïàëà. Â'þòüñÿ äåíü çà äíåì,
ßê áîëîòÿíà îñ³ííÿ äîðîãà,
Áèòà â³ä íî÷³ äî íî÷³ äîùàìè…
Éäå äíèíà â äíèíó, ïîâíà òóãè é ñóìó,
Ñëüîòà íà â³êíàõ ñêîðáíó äóìó ãðàº,
ͳ÷ â ñîííó ñâ³ò îáìîòóº çàäóìó —
² îòóï³ííÿì íà äóøó ëÿã຅
Ïèøó äî òåáå ëèñò. Òðè äí³ é òðè íî÷³
Äîù, ç-çà îáñëîíè õìàð íå âèäíî íåáà,
(Òîìó òàê äóæå òóæàòü ìî¿ î÷³,
Òîìó ìåí³ òåáå òàê äóæå òðåáà…)
Áåçäîìíèé ÷àñîì â³òåð-âîëîêèòà
Çàäçâîíèòü â øèáè ï³ñíåþ â³ä ïîëÿ.
Ãëÿíó, ñêð³çü ïóñòî. Ëèø â ëàõìàí ñïîâèòà
Íà ïîë³ õîäèòü á³äíà õëîïñüêà äîëÿ…
Ëåãåíäà êàæå, ùî â îñ³ííþ äíèíó,
ßê äîù áåçâïèííî ðæàâ³ òðàâè ìî÷èòü,
ßê â³òåð çæîâêëó õèëèòü äåðåâèíó
Òà áîðîçäàìè ñìóòîê ñâ³é âîëî÷èòü,
ßê òèõèé ñóìåðê íà äîðîãó ëÿæå
à ñ³ð³ ìðÿêè âçäîâæ ðîâàìè áðîäÿòü,-
 òàêó ãîäèíó (ñòàðà êàçêà êàæå)
Çáîë³ë³ äóø³ íà ïîëÿ âèõîäÿòü
² ï³ä âå÷³ðí³ ïîëó÷óòí³ øóìè
Áëóäÿòü ñòåðíåþ, éäó÷è â ñîííó âîäó,
Òà çàïë³òàþòü ñâî¿ òóæí³ äóìè
 ìåëîä³þ òèõó ³ðàþ÷îãî áðîäó…
Îïîâ³äàþòü ñîá³ âñÿêó ïîâ³ñòü:
Ùî ïåðåæèëè, âèä³ëè é ÷óâàëè…
² ñíóþòü ñóìíî áåçêîíå÷íó ïîâ³ñòü
Ïðî á³ë³ àéñòðè, ùî â ãîðîä³ â'ÿëè,
Ïðî âìåðë³ ðîæ³, çðóáàí³ ÿâîðè,
Ïðî ñ³ð³ ïòàõè, ùî â âèð³é ëåò³ëè,
² ïðî ÷îâíè, ïîòîïëåí³ íà ìîð³,
² ïðî çàáóò³ ïî ë³ñàõ ìîãèëè,
² ïðî æîâíÿðà, ùî âåðíóâ äîäîìó,
Òà íà ïîðîç³ õàòè âïàâ áåç ñèëè,
À ÿê âåçëè íà ìîãèëêè ñ³ðîìó,
Òî ñàì³ äçâîíè â öåðêâ³ çàäçâîíèëè…
Ïèøó äî òåáå ëèñò, õî÷ äîáðå çíàþ,
Ùî ò³ ñòð³÷êè äî òåáå íå äîëèíóòü,
Íå äîëåòÿòü âîíè äî òâîãî êðàþ,
dzòðóòüñÿ, çæîâêíóòü ³ äîòëà çàãèíóòü…
Òà ïèøó ëèñò… Ìåí³ óñå çäàºòüñÿ,
Ùî ìè â äîðîç³ ñòð³íóëèñü ç ñîáîþ
Òà ùî äóøà òâîÿ îñü òóò ñíóºòüñÿ
Ó òàêó õâèëþ é ì𳺠âðàç ç³ ìíîþ…
II
Ùå íèí³ ìåí³ ñíèòüñÿ ñòàëü áëèñêó÷à
² ïðîíèêëèâèé êóëü âîðîæèé ñâèñò,
Íàä íàìè â³òðîì ïðîë³òàëà òó÷à,
Ëþäè êëàëèñÿ, ÿê îñ³íí³é ëèñò.
Ïîòîìó ñòèõëî. Õîëîä, øóì, çíåìîãà,
Á³ëü, ñîí, áåçòÿìà, à ó ãðóäÿõ æàð —
² äîâãà, äîâãà, ÿê â³÷í³ñòü, äîðîãà,
² íåáî ÷îðíå â³ä íàâèñëèõ õìàð…
Ëþòèâñÿ õîëîä… Íà ìóæèöüê³ì âîç³
Âåçëè íàñ ç ïîëÿ ÷åðåç ñåëà, ë³ñ,
Òîâàðèø ãëóõî ñòîãíàâ ïî äîðîç³,
Çëàìàíó ðóêó é êóëþ â ãðóäÿõ í³ñ…
Äîáèëèñü âîçè… Âçÿëè íàñ â ê³ìíàòè,
Ñòàðèé ìîíàñòèð ñòàâ íàì çà øïèòàëü:
Ïîæîâêë³ ñò³íè, ìóðè, â³êíà, ãðàòè —
Óñå íà äóøó íàâ³âàëî æàëü…
×è çíàºø ñóì øïèòàëüíîãî ñêëåï³ííÿ,
Äå âèçèðຠá³ëü ç óñ³õ ñòîð³í?
Äðèæàòü â ïîâ³òð³ ñìóòêè ³ òåðï³ííÿ,
² çèìíà ñìåðòü ÷à¿òüñÿ á³ëÿ ñò³í.
Êðóãîì òåáå çáîë³ë³ ñîíí³ î÷³,
À â íèõ áåçñèëëÿ, âòîìà, òóãà, æàëü,
² âñå òîá³ çäàºòüñÿ ñåðåä íî÷³:
×èéñü ñòîã³í âòèõ, õòîñü â³ä³õîäèòü âäàëü.
Ïîòîìó éäóòü òóï³ ãîäèíè ñêóêè,
Ùî ñóøàòü ìîçîê, â êóñí³ ñåðöå ðâóòü,
×èñëèø íà ñòåë³ ðèñè, ùåðáè, ëóêè,-
² êîæíà òâîÿ äóìêà, íà÷å ðòóòü…
Òî çíîâó äóøó îêðèëþº òóãà
Çà âñ³ì, ùî çãàñëî ç ÷àðîì äàâí³õ ë³ò,
² âèðèíຠç ìðÿêè ñïîìèí äðóãà,
Ìîëîä³ ìð³¿, ÿê âåñíÿíèé êâ³ò.
² òè — â ò³é êå볿, ìîÿ äîáðà äîëå,
Íå ðàç ó ñí³ â³äâ³äóºø ìåíå,
Ïîò³ì îáîº éäåì â äàëåêå ïîëå,
Äå îñ³íü òèõî çæîâêëèé ëèñò æåíå…
Ñàì³òíüî ìð³þòü âåðáè ïðèäîðîæí³,
¯õ øóì ðîçíîñèòü â³òåð ïî ïîëÿõ,
² ïåðåä íàìè äâ³ ñòåæêè ðîçá³æí³,
² äóøó äèâíèé çàëèâຠñòðàõ…
Ìèíຠñîí. Êð³çü â³êíà ó ê³ìíàòó
Âïàäຠáëèñê ñâ³òàííÿ. Äåíü ³äå,
Ò³ ñàì³ ò³í³ ïåðåéäóòü êð³çü õàòó,
Òó ñàìó ñêóêó âå÷³ð ïðèâåäå.
Òàê âîë³÷åòüñÿ ÷àñ. Îäíà êàðòèíà
Ïåðåä î÷èìà â³÷íî òóò ñòî¿òü,
˳íèâèì êðîêîì ïåðåõîäèòü äíèíà,
² âñ³ ìè â³ðèì, ùî çàáóâ íàñ ñâ³ò…
Îíîä³ ðàíî ïðèíåñëî íîâèíó:
dz ñíó çáóäèâ íàñ ðîçïëàêàíèé äçâ³í,
 â³êí³ çá³ë³ëî: ñí³ã ïîêðèâ õàòèíó,
Ùî ïðèòóëèëàñü äî øïèòàëüíèõ ñò³í…
Çèìà… Âæå, ïåâíî, çàá³ë³ëè ãîðè,
Ìîæå, é çàìîâêëè é øóìè íàøèõ ð³ê,
Ëèø çåëåí³þòü ñìåðåêîâ³ áîðè —
ßê ñèìâîë òîãî, ùî òðèâຠââ³ê…
²äå çèìà ç ïðåäîâãèìè ñìåðêàìè…
Çàêè ó ïå÷³ ñïîïå볺 ãðàíü,
Ñïîìèíè äîáð³ ñ³ðèìè íèòêàìè
Îñíóþòü äóøó â äóìàíü ñð³áíó òêàíü,
Ìîðîç ³íåºì ìå' âñð³áëÿòè ïîëå,
² á³ë³ êâ³òè íà â³êí³ ç³òíå…
 òàêó ãîäèíó, ìîÿ ÿñíà äîëå,
Ìîæå, çãàäàºø âñ³õ ¿õ — ³ ìåíå…
III. Ç ÄÎÐÎÃÈ
²äó â³ä òåáå. Áà÷èø: îñ³íü ïëà÷å
² òèõî ðæàâèé ëèñò ìåòå ï³ä íîãè;
Ùå ïðèäîðîæíº ãîðäèòüñÿ áóäÿ÷÷ÿ,
² õìàðêà ñèíÿ çíÿëàñü âçäîâæ äîðîãè…
Íà çæîâêë³é íèâ³, ùî â òóìàí ñïîâèòà,
Áàáèíå ë³òî òêàíü ïðÿäå ìàéñòåðíó…
Ãåé, â ìåí³ çíîâ çáóäèâñÿ âîëîêèòà,
²äó â³ä òåáå, éäó — ³ íå ïîâåðíó…
Ïî ñòåðí³ ï³ñíÿ áëóäèòü íåâåñåëà,
À â ìåí³ òóãà êëè÷å: ìàíäðóâàòè
Íà ãîðè, äîëè, çà ì³ñòà ³ ñåëà,
Ó äèê³ äåáðè, äå íå âèäíî õàòè.
Ãåé, ìàíäðóâàòè â ñâ³ò áåç ïëàíó é ö³ëè;
ͳõòî æ ìåíå íå êëèêàâ íà ïðîùàííÿ,
Ò³ëüêè çà ì³ñòîì âåðáè çàøóì³ëè
Ìåëîä³þ ñóìíó, ÿê ìîº êîõàííÿ…
ͳùî ç ñîáîþ íå áåðó â äîðîãó,
Ò³ëüêè ïðî òåáå ñïîìèí, ìîÿ äîëå,
Íà ìîþ òóãó, âòîìó ³ çíåìîãó
ϳëüãîþ áóäå øëÿõ ïóñòèé ³ ïîëå —
Òàêå, ÿê ìîðå,— áåç ìåæ ³ áåç êðàþ,
² çæîâêë³ áîðè, ³ çîðÿí³ íî÷³,
² ñ³ðà ïòèöÿ, ùî çáëóêàëà â ãàþ,
² òâî¿ äîáð³, ÿñí³, òèõ³ î÷³…
Çà ìíîþ ç ëèñòÿ øåëåñòîì íåñåòüñÿ:
ͳõòî í³äå íå æäå òåáå â ãîñòèíó!
²äó. Äîðîãà â ñèíþ â³ääàëü â'ºòüñÿ…
Ãåé, ìîæå, ñòð³íó çàòèøíó äîëèíó,
Ñìåðêîì îãîíü ðîçëîæó, çàñï³âàþ,
Çàäèâëþñü â ãðàíü ÿê äóæàºòüñÿ ç òüìîþ,
Çãàäàþ ë³òî, ³ òåáå çãàäàþ,
² ñïîä³âàííÿ ò³, ùî âæå çà ìíîþ…
Çãàäàþ êàçêó ïðî öàðÿ ñòàðîãî,
Ùî çíàâ ä³â÷èíó ç ÿñíîþ êîñîþ,
Òà íàëÿêàâñÿ ùàñòÿ, âò³ê â³ä íüîãî
Âíî÷³ ó ñâ³ò; êàçàëè: çãèíóâ â áîþ…
À ïî ê³ì ïëàêàâ êðàé, äðóãè ³ æ³íêà,
ijâ÷èíà ç æàëåì òåæ éîãî çãàäàëà,
Òà, ÿê âåëèòü îäâ³÷íà ïîâåä³íêà,
Éîãî ñë³äàìè — ç äðóãèì ìàíäðóâàëà…
²äó â³ä òåáå. Òàì ìåíå ÷åêàº
Ñïîê³éíà îñ³íü â çîëîò³ ³ êðîâ³,
Òàì ìåí³ òèõó äóìó çàñï³âàº
 ðæàâó õóñòèíó âáðàíèé âåðõ ä³áðîâè,
Òàì ðàíêè ñòð³íó òàê³, ÿê îïàë³,
² äîâãèõ-äîâãèõ ìðÿê ë³ëîâ³ ñìóãè
² ðÿáèíè óñì³õíåí³ êîðàë³,
É ñìåðêè, çàëèò³ âèïàðàìè òóãè…
²äó. Íàçóñòð³÷ äîáðèé âå÷³ð ëèíå,
Ëÿãàþòü ò³í³. Ñâ³ò, ìîâ ïðîñò³ð ìîðÿ,
À íàäî ìíîþ íåáî òåìíî-ñèíº
² ñåðåä õìàð — îäíà âå÷³ðíÿ çîðÿ.
Ãåé, çîðå ìîÿ, äîáðà, ÿñíà çîðå¿
Áóäü òè îäíà ç³ ìíîþ ñåðåä íî÷³,
Õî÷ ÿ ìîðÿê, ùî áåç ñòåðíà íà ìîðå
Âèïëèâ é íåñåòüñÿ âäàëü, ó ñâ³ò çà î÷³.
Õî÷, ìîæå, êðó÷³ æäóòü ìåíå çðàäëèâ³,
² âèð ï³äâîäíèé çäðóæèòüñÿ ç³ ìíîþ,
Ïîïëèâó äàë³ â ñîíö³, â ìðÿö³, çëèâ³
Íà ñâ³òà êðàé,— ëèø òè áóäü íàäî ìíîþ…
À çãàñíåø òè — ³ òüìà çàëëº ïðîñòîðè,
Íå çàäðèæó é íå ç³á'þñÿ ç äîðîãè;
Ìåí³ æ áàéäóæå: äîëè öå ÷è ãîðè,
×è áèòèé øëÿõ, ÷è äèê³ ïåðåëîãè…
Éäó é ïîñèëàþ ÿ ëèñòà ç äîðîãè —
Ñóõèé, êîëþ÷èé, ÿê îòå áóäÿ÷÷ÿ…
Òóò îñ³íü çæîâêëèé ëèñò ìåòå ï³ä íîãè
É ðàçîì ç³ ìíîþ çà òîáîþ ïëà÷å…
Òåìí³º íåáî, âêðèòå áóðóíàìè…
Ãåé, õòî ç íàñ çáàãíå äîëþ ïðåõèìåðíó?
Øåëåñòèòü çæîâêëå ëèñòÿ ï³ä íîãàìè,
Ùî éäó â³ä òåáå — é äî òåáå ïîâåðíó…
***
Äæåðåëî:Öèôðîâà Óêðà¿íñüêà Á³áë³îòåêà.
|
|
