Ïðî÷èòàíèé :  256
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÃÎÐÜÊÈÉ Ó ÌÀÍÓÉ˲ÂÖ² (1897 ³ 1900 ðîêè)
². Âîãíèê óíî÷³
Ïðî íüîãî çãàäóþòü ³ äîñ³
Ó êîæí³é õàò³ çà ñòîëîì
Êîëãîñïíèêè ñèâîâîëîñ³
 ñåë³ Ìàíóéë³âö³ íàä Ïñëîì.
 êîñîâîðîòö³ ïîëîòÿíí³é,
Âèñîêèé, ó î÷àõ - áëàêèòü,
Ç'ÿâèâñÿ â³í ó äåíü âåñíÿíèé
Íà Óêðà¿í³ â íàñ ïîæèòü.
Ïîæèòü íà Ïñë³. Òÿæêà õâîðîáà -
Òóáåðêóëüîç - ëåãåí³ ¿ñòü...
Ïèòàâñÿ â³í: - Ùî çà îñîáà? -
² äóìàâ: "ϳäîçð³ëèé ã³ñòü".
ßê³ ó ì³ñÿöÿ òóò ñïðàâè ãàðí³ -
² ëóã, ³ ð³÷êà ÷àð³âíà...
³í ïîñåëèâñÿ ïðè ë³êàðí³.
Íà âèã³í ç õàòè - äâà â³êíà.
Ïî õàòàõ - âèäíî - ãí³çäà âñþäè -
Ëåëåêè â ãí³çäàõ òèõ æèâóòü!
² - âèäíî, ÿê íà ïðàöþ ëþäè
Ó åêîíîì³þ ³äóòü...
Ñèä³â - ïèñàâ... Áàãàòî âñòèã â³í,
Âñ³ äí³ ç-çà ñòîëó íå âñòàâàâ...
À ó íåä³ëþ éøîâ íå âèã³í,
Íà îêñàìèòíó çåëåíü òðàâ.
Íàðîäó òóò, íåìîâ íà ñõîäö³, -
Çàâæäè êîìïàí³ÿ áóëà...
Ó âèøèò³é êîñîâîðîòö³
Ñòî¿òü íà âèãîí³ ñåëà.
Õàé õìàðè éäóòü, äîùåì íàáðÿêë³, -
Íå ì³ã â³í æèòè áåç ëþäåé!
Ëþáèâ áóëî ãóëÿòè â ñêðàêë³...
² ï³ï ó ϳñêè â òüì³ íî÷åé
Ñòî÷èâ óðÿäíèêó äîíîñà:
"...À ùå ïîâ³äîìëÿºì ìè,
Ïèñüìåííèê Ãîðüêèé... õîäèòü áîñèé,
Ç ïðîñòèìè âîäÿòüñÿ ëþäüìè..."
"...Ç ñåëÿíàìè ó ïîë³ êîñèòü,
Ó êóçí³ â êîâàëÿ áóâà", -
Óðÿäíèê ç ϳñîê âæå äîíîñèòü
 Ïîëòàâó êëÿóçí³ ñëîâà...
Ñïèòü çìîðåíå ñåëî. Äåñü ÷îâãà
ijä-ñòîðîæ... Äåñü êðè÷àòü ñè÷³...
Ëèøå â â³êí³ - íà âèã³í - äîâãî
Ïàëຠâîãíèê óíî÷³.
Äðóæèíà ñïèòü.  ãëèáîê³é òèø³
Áóðêî÷å ìð³éíî Ïñüîë-ð³êà...
Ïðî ÿðìàðîê ó Ãîëòâ³ ïèøå
Íåâòîìíà Ãîðüêîãî ðóêà.
×óïðèíó, ùî ñïàäà, ðóñÿâó
³í îäêèäຠðàç ó ðàç...
À ç Ïåòåðáóðãà ó Ïîëòàâó,
Ç Ïîëòàâè â ϳñêè éäå íàêàçà...
²ç äåïàðòàìåíòó - íå çâ³äêèñü:
Óðÿäíèêîâ³ ç ϳñîê âìèòü
 Ìàíóéë³âêó ïåðåñåëèòèñü,
Çà Ãîðüêèì íàãëÿä âñòàíîâèòü!
²². ßê ñîê³ë - æèòü!
Âäåíü - òèõà âóëèöÿ Ëåëå÷à,
Ëèø ïðàíèõ ãóïà íà ñòàâêó...
² âðàç - ãàðáà, â ãàðá³ - ìàëå÷à,
Äèòÿ÷ó ï³ñíþ ÷óòü äçâ³íêó...
Ùî ñòàëîñü? Öå ïåðåä îá³äîì,
ijòåé íàáðàâøè ó ãàðáó,
Êóïàòèñü ç íèìè Ãîðüêèé ¿äå
Íà ëóã, ó äàëå÷ ãîëóáó -
Íà áåðåã Ïñëà!  îá³äíþ ïîðó
Âîäà òàì òåïëà ³ ï³ñîê...
ϳðíàþòü â êóï³ëü ó ïðîçîðó...
̳æ íèõ - Ìàêñèì, éîãî ñèíîê.
Âñ³ì áóáëèê³â âèéìຠâ'ÿçêó,
À ïîò³ì äåñü ó õîëîäêó
Ãóêàþòü ä³òè: - Êàçêó! Êàçêó!
Ñêàæ³òü íàì êàçêó!
- À ÿêó?
- Ïðî Ñîêîëà!
- Ïðî òå, ÿê Ñîê³ë
˳òàâ ó íåáî ãîëóáå...
Øóìëÿòü íàä Ïñëîì ë³ñè âèñîê³,
² êîæåí óÿâëÿâ ñåáå
³äâàæíèì Ñîêîëîì ó íåá³,
Ëèø î÷³ ìð³éëèâî ïðèìðóæ...
² õòîñü ãîâîðèòü, ìîâ äî ñåáå:
- ßê Ñîê³ë - æàëü, à íå ÿê Âóæ...
²²². ×èòຠ"Êîáçàðÿ" ñåëÿíàì
Íå ðàç, áóâàëî, ó íåä³ëþ,
À òî é ó áóäåíü, ÿê êîëè,
ѳäàëè â ÷îâåí ³ çà ìèëþ
Ïëèâëè ñîá³ ïî Ïñëó, ïëèâëè...
Êóë³ø âàðèëè íà ïðèâàë³,
Ëîâèëè ðèáó...
Òàê âåñü äåíü
Ïëèâëè, "Äóáèíóøêó" ñï³âàëè,
³í - óêðà¿íñüêèõ â÷èâ ï³ñåíü.
³í áóâ âåñåëèé â ÷àñ äîçâ³ëëÿ,
Êîìïàí³þ ìàâ íåìàëó...
Îò ÿêîñü - òåæ áóëà íåä³ëÿ -
Ïðèñòàëè ÷îâíîì äåñü ïî Ïñëó.
dzéøîâ íà áåðåã ãóðò ñåëÿíñüêèé,
dzéøîâ ³ Ãîðüêèé, êíèãó í³ñ.
- À ÷èé öå ë³ñ? - ñïèòàâñÿ.
- Ïàíñüêèé.
- Íàðîäíèé ñêîðî áóäå ë³ñ!
Çà Áðîâàðñüêîþ çà ãîðîþ
Çàõîäèâ äåíü. Íà êèëèì òðàâ
Óñ³ëèñü. Ãîðüêèé ï³ä ñîñíîþ
Óãîëîñ "Êîáçàðÿ" ÷èòàâ.
×èòàâ ïîåìó "Ñîí". ² î÷³
Ñâ³òèëñü ãí³âîì ó ñåëÿí:
- Íàðîä â íåâîë³ æèòü íå õî÷å!
- Êîëè æ ðîç⳺òüñÿ òóìàí?
- ßê ïàíñüêèé ë³ñ íàðîäíèì ñòàíå...
Âåðòàëèñü ï³çíî ó ñåëî.
Âñå íåáî - áóðÿíî-áàãðÿíå,
Íà áóðþ ñîíöå, çíàòü, çàéøëî!
Ââ³ê íå çàáóòü ìà¿âêó öþþ
² Áóðåâ³ñíèêà ëèöå:
- Òàê, òîé õàçÿ¿í, õòî ïðàöþº,
Çàïàì'ÿòàéòå, äðóç³, öå!..
 ðîáî÷³ äí³ âñ³ ëþäè â ïîë³.
Ïðàöþº é Ãîðüêèé - ïèøå â³í
"Ìåùàíå". Ï'ºñà éäå ïîâîë³,
Áàãàòî ïîòðåáóº çì³í.
Öå - ïåðøà ï'ºñà. Ï'ºñà âäàñòüñÿ!
..................................................
Ùå äîâãî áóäóòü â áîðîòüá³
Øóêàòè ëþäè øëÿõ äî ùàñòÿ...
ѳìíàäöÿòü ë³ò ùå éòè òîá³,
Íàðîäå ì³é, ³ êðîê ïî êðîö³
Ïåðåìàãàòè ó áîðí³,
Ùîá ó ñ³ìíàäöÿòîìó ðîö³
Çíàéòè òîé øëÿõ â Æîâòíåâ³ äí³!
Êè¿â, 1953
|
|
