Ïðî÷èòàíèé :  7651
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÁÐÀÒ ²Ç ÑÅÑÒÐÎÞ
Çàæóðèëàñü Óêðà¿íà,
Ùî íåäîáðà ¿é ãîäèíà:
Íàñòóïàþòü îðäè õàíñüê³,
Ïàëÿòü ñåëà õðèñòèÿíñüê³,
Ïàëÿòü ñåëà ³ç öåðêâàìè,
Òîï÷óòü íèâè ³ç õë³áàìè,
Ìèð õðåùåíèé ìàðíî ãóáëÿòü:
Îäíèõ òîïëÿòü, äðóãèõ ðóáëÿòü.
Íå îäíà òîä³ ä³â÷èíà
Ñìóòíî â ïîë³ ãîëîñèëà,
ϳä àðêàíîì ñòóïàþ÷è,
Á³ë³ í³æêè çáèâàþ÷è.
Äâà çàãîíè íà Âêðà¿í³,
Äâà çàãîíè íà Âîëèí³,
Ï'ÿòèé ç õàíîì íàñòóïàº,
Äî Êèºâà ïðèâåðòàº.
Âçÿëè Êè¿â ó íåä³ëþ -
Ïîïñîâàëè, ïîïàëèëè.
Áðàëè ñð³áëî, áðàëè çëîòî,
Áðàëè ñóêí³ ³ ôîðòîáè,
Àäàìàøêè ³ àòëàñè,
Îêñàìèòè, áëàòàâàñè,
Áðàëè êîí³ ³ êîðîâè,
Áðàëè ä³âêè ÷îðíîáðîâ³.
Ó ò³ ïîðè íà Ïîäîë³
Æèâ ì³ùàíèí â äîáð³é äîë³;
Ìàâ â³í õàòó é ãîñïîäîíüêó,
Ìàâ õëîï÷èêà é ä³â÷èíêó.
Çë³ òàòàðè íàá³ãàëè,
Ìóæà é æîíó çàðóáàëè,
Ìàëå ä³â÷à ïîëîíèëè,
Ò³ëüêè õëîïöÿ íå âëîâèëè.
Ó ñåðåäó áóñóðìàíè
²ç Êèºâà ïîâåðòàëè.
Ñòàâ ²âàñü òîä³ õîäèòè,
Ñòàâ ïî ð³äîíüêó òóæèòè:
Ùî í³ òàòà, àí³ íåí³,
Àí³ õàòè, í³ ïîñòåë³.
Âçÿëè Éâàñÿ-ñèðîòèíó
Äîáð³ ëþäè íà ÷óæèíó,
Çàïîðîçüê³ òîâàðèù³
Ïîâåçëè éîãî äî ѳ÷³.
Âèõîâàëè íà ñëàâó
Íà êîçàöüêó îäâàãó;
Ùî êîçà÷åíüêà òàêîãî
Íåìà â ѳ÷³ í³ îäíîãî.
Ñàì óòâîðíèé, ðîñòîì ñòàòíèé,
Íà âñå áîéêèé ³ ïðèäàòíèé:
×è ó ÷àéö³ ïðîñâ³ùàòüñÿ,
×è íà êîí³ êðàñîâàòüñÿ.
Òðè÷³ õîäèâ ç îòàìàíîì
Âîþâàòè ç áóñóðìàíîì,
Çà áàòåíüêà â³äîìùàòè,
Íà íåùàñíóþ ð³äíó ìàòè,
Çà ñåñòðèöèíó íåäîëþ,
Çà ñâîþ ñèð³òñüêó äîëþ.
Áðàâ â³í äîáè÷ íåçì³ðèìî,
Ñð³áëî-çëîòî íåçë³÷èìî,
Êàðìàçèí³ æóïàíè,
Ãàïòîâàí³ ñàï'ÿíè,
² ïîÿñè øàëåâ³,
² áàñàíè çåëåí³.
Ðàç ïî¿õàâ ²âàñåíüêî
Ó Áåíäåð³ íà ÿðìàðîê.
À â Áåíäåðÿõ òà íà ðèíêó
Ïðîäຠòàòàðèí ä³âêó.
²âàñåíüêî ïðèãëÿäàº,
Õðèñòèÿíêó ïðèì³÷àº.
Ñòàâ ä³â÷èíó òîðãóâàòè;
Òàòàðþãà ñòàâ êàçàòè:
"ѳÿ ä³âêà íå íàéìè÷êà,
Ïðèãîæàÿ, ÿê ïàííî÷êà,
Ìîëîäàÿ, ÿê òðàâèöÿ,
Ðóì'ÿíàÿ, ÿê ç³ðíèöÿ,
²ç äàëåêî¿ ÷óæèíè,
Ç êîçàöüêî¿ Óêðà¿íè".
²âàñü ãðîø³ îäì³ðÿº,
ijâ÷èíîíüêó âèêóïëÿº
² ïðèâîäèòü íà äîì³âêó
×îðíîáðèâó óêðà¿íêó.
Ñòî¿òü áðàíêà êðàé ïîðîãà;
Ñèäèòü ²âàñü â ê³íö³ ñòîëà;
Ïëà÷å áðàíêà ñëüîçàìè,
Ìîâèòü êîçàê ñëîâàìè:
"Íå ïëà÷, áðàíêî, íå ïëà÷, êðàñíà!
Òâîÿ äîëÿ íå áåç÷àñíà.
Íå íà ïîðóãó äëÿ ñåáå
Âèçâîëèâ ÿ, áðàíêî, òåáå!
³çüìó òåáå çà äðóæèíó,
Çâ³í÷àºìîñü ó íåä³ëþ.
Áî, ÿê òåáå çîãëÿäàþ,
Îòöÿ é íåíüêó ñïîìèíàþ!"
Äîáðå êîçàê ïðîìîâëÿâ,
Ò³ëüêè ðîäó íå ñïèòàâ.
Ó ñóáîòó çìîâëÿëèñü,
À â íåä³ëþ çâ³í÷àëèñü -
Òîä³ ðîäó ïèòàëèñü.
- Ñêàæè ìåí³, ñåðäåíüêî,
ßêîãî òè ðîäîíüêó?
"ß ç Êèºâà Ïåòð³âíà
Ïî áàòüêîâ³ Éâàí³âíà;
Íà Ïîäîë³ õàòó ìàëè.
Çë³ òàòàðè íàá³ãàëè,
Îòöÿ-íåíüêó ïîãóáèëè,
Ìåíå, ìàëó, ïîëîíèëè,
À ìàëåíüêèé áðàò çîñòàâñÿ
Òà íå çíàþ, äå ä³âàâñÿ?"
ßê ²âàñü òå çà÷óâàº,
Ñâîþ äîëþ ïðîêëèíàº:
"Á³äíà ìîÿ ãîëîâîíüêî!
Íåùàñëèâà ãîäèíîíüêà,
ßê ìàòóñÿ íàñ ðîäèëà,
Ëó÷÷å á áóëà óòîïèëà,
Ëó÷÷å á áóëè íàñ òàòàðè
Âêóï³ ðàçîì ïîðóáàëè!
ß ç Êèºâà Ïåòðåíêî,
Ïî áàòüêîâ³ Éâàíåíêî,
Íà ïîäîë³ õàòó ìàëè.
Çë³ òàòàðè íàá³ãàëè,
Îòöÿ-íåíüêó ïîãóáèëè,
Òåáå, ñåñòðî, ïîëîíèëè,
À ÿ, õëîï÷èê, çàõîâàâñÿ,
Íà ëèõó äîëþ çîñòàâñÿ!
×è ñå æ Áîã íàñ ïîêàðàâ,
Ùî áðàò ñåñòðè íå ï³çíàâ?
×è âæå ñâ³òó ê³íåöü º,
Ùî ñåñòðèöþ áðàò áåðå?
Õîä³ì, ñåñòðî, ãîðîþ,
Ðîç⳺ìîñü òðàâîþ;
Õîä³ì, ñåñòðî, ñòåïàìè,
Ðîç⳺ìîñü öâ³òàìè.
Îé òè ñòàíåø æîâòèé öâ³ò,
À ÿ ñòàíó ñèí³é öâ³ò.
Ò³ëüêè âêóï³ á íàì æèòè,
 îäí³ì ç³ëë³ äâà öâ³òè".
ϳøëè âîíè ãîðîþ,
Ðîçâ³ÿëèñü òðàâîþ;
ϳøëè âîíè ñòåïàìè,
Ðîçâ³ÿëèñü öâ³òàìè.
Îé ñòàâ ²âàñü ñèí³é öâ³ò,
Ñòàëà Ìàð'ÿ æîâòèé öâ³ò.
ßê çàâ'ÿçàëè â öåðêâ³ ðóêè,
Íå áóëî âæå ¿ì ðîçëóêè;
ßê ó öåðêâ³ çâ³í÷àëèñü,
Òàê óêóï³ é çîñòàëèñü;
 îäí³ì ç³ëë³ äâà öâ³òè!
Ñòàëè ëþäè êîñèòè,
Çà íèõ Áîãà ìîëèòè,
Ñòàëè ä³âêè êâ³òêè ðâàòè -
²ç ¿õ ãð³õè çáèðàòè.
Ñòàëè ëþäè êàçàòè:
"Îöå æ òàÿ òðàâèöÿ,
Ùî ç áðàòèêîì ñåñòðèöÿ!"
|
|
