Ïðî÷èòàíèé :  316
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÐÓÑÀËÊÀ. ̳öêåâè÷åâà áàëàäà
Îé ùî æ òî çà õëîïåöü, õîðîøèé, âðîäëèâèé?
Ùî òî çà ä³â÷èíà êðàé éîãî?
Õîäÿòü íàä âîäîþ òèõîþ ñòóïîþ -
Ñâ³òèòü ìîëîäèê ñð³áíîðîãèé.
Ãîäóº ä³â÷èíà õëîïöÿ ÿã³äêàìè,
Ùî â ãàþ çåëåí³ì íàáðàëà,
À â³í ¿é ãîëîâêó êâ³ò÷ຠêâ³òêàìè...
Ïåâíå æ, òî êîõàííÿ ïàðà!
Ñêîðî äåíü ïîãàñíå, ç³éäå ì³ñÿöü ÿñíèé -
Âæå âîíè âèõîäÿòü ³ç ãàþ:
Õëîïåöü òîé - ìèñëèâèé, ñòð³ëåöü óðîäëèâèé,
Õòî òàêà ä³â÷èíà - íå çíàþ.
Çâ³äê³ëÿ ïðèõîäèòü - íå ïèòàé äàðåìíå,
ßê âîíà çíèêຠ- áîã çíàº.
Ìîâ çîðÿ çàñâ³òèòü ïîï³ä ãàºì òåìíèì,
Ìîâ ³ñêðà â òåìíîò³ çãàñàº.
"Ñêàæè ìåí³ ïðàâäó, ñåðäåíüêî-ä³â÷èíî,
(Íàùî òè ç óìà ìåíå çâîäèø!)
Äå òâîÿ õàòèíà? Õòî òâîÿ ðîäèíà?
Ç ÿêîãî ñåëà ñþäè õîäèø?
˳òå÷êî ìèíàº, ëèñòÿ îïàäàº,
Õîëîäí³ çáëèæàþòüñÿ íî÷³:
Íå â ãàþ, à â õàò³ ìóøó ö³ëóâàòè
Òâîº ëè÷êî, òâî¿ êàð³ î÷³.
Êîëè æ òè áåçð³äíÿ, ñåðäåíüêî-ä³â÷èíî, -
Õîä³ì äî ì ãîñïîäè;
Æèòèìåì ç òîáîþ, ÿê ðèáà ç âîäîþ;
Âñ³ ìàòèìåø â ìåíå âèãîäè.
Ùî â ìåíå äîñòàòîê ³ õóäîáè ñòàòîê;
Ùî â ìåíå ³ â³âö³, é áäæîëÿòà;
Ùî â ìåíå ñâ³òëèöÿ - öàðåâ³ ãîäèòüñÿ;
Ìîÿ ìàòè òâîÿ áóäå ìàòè".
"Îé êîçà÷å-òóìî, ãîðäà-ïèøíà äóìî!
Íå éìå òîá³ ìîº ñåðöå â³ðè.
Ìàòè ãîâîðèëà, ùî òàêà â âàñ â³ðà,
ßê íà ñèí³ì ìîð³ ï³íà
Ìàòè ãîâîðèëà, ùî â âàñ ò³ëüêè ëàñêè,
ßê íà òèõ³ì ñòàâ³ ðÿñêè;
Ñîëîâ'ºì ñï³âàºø, à ñåðöåì áóÿºø -
Íà ³íøóþ ìåíå ïðîì³íÿºø".
"Ñåðäåíüêî-ä³â÷èíî, îò æå íà êîë³íàõ
Êëÿíóñü òîá³ ì³ñÿöåì, çîðÿìè,
Ïðèñÿãàþ íåáîì, çåìëåþ ³ ïåêëîì,
Ùî íå áóäå ³íøî¿ ì³æ íàìè!"
"Îé ì³ñÿöþ-êíÿçþ! - îçâàëàñü ä³â÷èíà, -
ß òåáå çà ñâ³äêà ïðèçèâàþ.
ßê ñëîâî çëàìàº, íåõàé ïîêàðàº
Éîãî òâîÿ ñèëà ñâÿòàÿ!"
Ñêîðî çãîâîðèëà - ìîâ âèðîñëè êðèëà,
Ãîëóáêîþ ïîì³æ â³òòÿ ëèíå,
Íàçàä îáåðíóëàñü, ëóêàâî âñì³õíóëàñü, -
Ìîâ òà ³ñêðà, ó òåìðÿâ³ ãèíå.
Øêîäà çäîãàíÿòè, øóêàòè-ãóêàòè!
ϳøëà ëóíà ïî ãàºâ³ ñóìíî.
ͳõòî íå îçâàâñÿ, àí³ çàñì³ÿâñÿ,
Çîñòàâñÿ êîçàê ñàì ñîá³ äóìíî.
Äóìàº-ãàäàº, äîäîìó âåðòàº,
Ñóìóþ÷è ïîíàä ñîííîþ âîäîþ.
Òèõî-òèõî â ë³ñ³, õ³áà ò³ëüêè òð³ñíå
Ñóõà â³òêà â íüîãî ï³ä íîãîþ.
Ïî ñîíí³é âîäèö³ ïðîì³ííÿ áëèùèòüñÿ:
Ñð³áíîðîãèé â âîäó çàçèðàº;
Àæ îñü ³ç-çà ãàþ â³òðåöü ïîäèõຠ,-
ßñíà õâèëÿ ïî îçåðó ãðàº.
×è òî æ çàá³ë³ëà íà îçåð³ ï³íà,
×è òî äèâíå ïðîÿâèëîñü äèâî:
Ùî ïîñåðåä ï³íè, ìîâáè íà êàðòèí³,
Ç'ÿâèëîñü ä³â÷à óðîäëèâå?
Ìîëîäåíüêà, ãîæà, ÿê ïîâíàÿ ðîæà,
Ïîêðîïëåíà ðàííüîþ ðîñîþ,
Òî ñï³âîì îçâåòüñÿ, òî ñì³õîì çàëëºòüñÿ,
Áåðå î÷³, âàáèòü ñåðäåíüêî êðàñîþ
"Êîçà÷å ìèñëèâèé, õëîï÷å óðîäëèâèé! -
Îçâàëàñÿ ³ç ñð³áíî¿ ï³íè, -
×îãî âíî÷³ áëóäèø ³ ñåðäåíüêîì íóäèø
Ïî çðàäëèâ³é, ëóêàâ³é ä³â÷èí³?
Ãîä³ ñóìóâàòè, âàæåíüêî çäèõàòè!
Õîäè, ñåðöå, äî ìåíå ãóëÿòè.
Áóäåì òàíöþâàòè, ÿê ðèáîíüêà, ãðàòè,
ßê ëàñò³âêà, ïî âîä³ ÷åðêàòè.
Àáî ï³ä âîäîþ, ëÿæåìî çî ìíîþ
Íà ì'ÿêîìó ë³ë³éíîìó ëîæ³
Òèõèìè ðå÷àìè é êàðèìè î÷àìè
Ðîçêàæó ÿ òîá³ ïðî âñ³ äèâà áîæ³"
Ç âîäè âèðèíàº, ÿê ñð³áëî ñ³ÿº...
Ìóòèòü éîìó äóøó íàãîòà ä³âî÷à,
À âîíà ñ쳺òñüÿ, ÿê ðèáîíüêà â'ºòüñÿ,
ßê ãîëóáêà, äî éîãî áóðêî÷å.
Îé ìàíèòü ñëîâàìè é ÷îðíèìè áðîâàìè,
Âåñåëêîþ ïî âîä³ êðóæëÿº,
Òî çíîâ ïîðèíàº, ëåá³äêîþ ãðàº,
 ñð³áí³ áðèçêè âîäó ðîçáèâàº.
Çàáèëîñü ñåðäåíüêî, ï³äá³ã â³í áëèçåíüêî,
Õî÷å ñêî÷èòü â âîäó ³ íå õî÷å.
À ñð³áíà õâèëÿ íîãè éîìó çìèëà...
Äçþðêîòèòü - ³ ï³äìèâà - é ëîñêî÷å.
Âàáèòü éîãî, òÿãíå, ñåðöå â ãðóäÿõ òàíå;
Ìîâ éîãî äî ëîíà ìèëà ïðèãîðòàº.
² áîæáó ñâÿòóþ, ³ òîñêó í³ìóþ -
Óñå, ïðî âñå êîçàê çàáóâàº.
Ðèíåòüñÿ ó âîäó: ïèøíóþ óðîäó
Îêîì, ñåðöåì ³ äóøåþ îá³éìàº.
Ïëèâå, äîïëèâàº, ðóêè ïðîñòÿãàº
² äî ñåðöÿ ëþáî ä³â÷à ïðèãîðòàº.
Îé ãëÿíå-ñïîãëÿíå íà ëè÷êî ðóì'ÿíå -
Ùî çà äèâî, ùî çà íîâå ÷óäî:
Ñå æ éîãî êîõàíà, çàáóòàÿ ïàðà!
Çíèêëà ðàçîì ç î÷åé éîìó ëóäà.
"À òè æ ïðèñÿãàâñÿ ³ ì³ñÿöåâ³ êëÿâñÿ!..
Áóäå æ òîá³ êàðà ïî çàñëóç³:
Ïîêè ì³ñÿöü ñâ³òèòü, áóäåø òè õîäèòè
Íàä âîäîþ ó âåëèê³é òóç³".
Ñêîðî çãîâîðèëà - çàøóì³ëà õâèëÿ,
ϳä âîäîþ îáîº ñõîâàëèñü.
Äå âîíè ãóëÿëè, ëþáî ðîçìîâëÿëè,
ͳ æîäíîãî ñë³äó íå çîñòàëîñü.
Ò³ëüêè, ÿê äåíü çãàñíå, ç³éäå ì³ñÿöü ÿñíèé
² çàãëÿíå â òàºìíè÷³ âîäè, -
Ç îçåðà ðèíå âðîäëèâà ä³â÷èíà,
Çóñòð³÷ - õëîïåöü õîðîøî¿ âðîäè.
Âîíà íàä âîäîþ ñ³ÿº êðàñîþ,
À â³í òóæèòü ó òåìíîìó ãàþ.
Õëîïåöü òîé ìèñëèâèé, ñòð³ëåöü óðîäëèâèé;
Õòî òàêà ä³â÷èíà - íå çíàþ.
|
|
