Ïðî÷èòàíèé :  787
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÃËÅÊ
Ïðèñâÿ÷åíî Ãðàöüêîâ³ Îñíîâ'ÿíåíêîâ³
Éøîâ Ãëåê Ïåòðî óæå ï³çíåíüêî äîáîþ
³ä ïàíîòöÿ òà é òàê áàëàêàâ ñàì ç ñîáîþ:
"ͳ, í³, ïàíîò÷å, í³! Ùîá ïîìèëèâñÿ
Òà íå â ñâî¿é ÿ õàò³ îïèíèâñÿ...
ͳ, í³, ñüîãî íå áóäå âæå çî ìíîþ!..
Äîáà, áà÷, ï³çíÿ... Òà é ñåþ äîáîþ, -
Õî÷ òðîõè, áà÷, ³ âèïèâ, ñ³ëüêîñòü! - äî÷âàëàþ
Òàêè äî õàòè... Âæå ³ ì𳺠³ç-çà ãàþ!
Îñü áî泿 íà íåá³ ç³ðî÷êè,
Ìîâ íà âåëèêäåíü â öåðêâ³ ñâ³÷å÷êè,
Äíà íà äðóãîþ áëèñü òà áëèñü,
À äàë³ âñ³ ³ çàéíÿëèñü!..
À îíäå é ìîëîäèê! Çäîðîâ áóâ, ìîëîä÷å!
Åãå, ÷è â³í òî ÷óº, ÿê éîãî õòî êëè÷å?
Çàë³ç ñîá³ çà õìàðó òà é êóíÿ! -
Òà äå ñå ÿ? Îòñå ³ùå ïåíÿ!
Îí òàì ùîñü áîââàí³º, ìîâ ñò³æêè...
Òàê íå ñò³æêè... å, áà÷ó, ìîãèëêè!
Ñå ãðîáîâèùå, áà÷ó! Îäíå ìð³º
É çåëåíèé õðåñò - ñòàðèé òàì ñîòíèê ò볺!
Òà ùî òî áóâ ç éîãî êîëèñü çà ÷îëîâ³ê!
² äîâãî æèâ: òàêèé äàé, áîæå, é äîâãèé â³ê!
 íåä³ëþ, â ñâÿòî ñïîçàðàíêó
Îòñå âîðîòà ³ îääçÿïèòü:
²äè, ³äè, õòî ò³ëüêè âòðàïèòü, -
ª âñÿêîìó ãîð³ëî÷êè ÷àðêà.
É óñå! Å, âæå òàêèõ, ìàáóòü, íåìà íà ñâ³ò³!
Õî÷ òàê-òàêè ïåðåáåðè â óñ³ì ïîâ³ò³,
Õî÷ ç ñâ³÷êîþ øóêàé, íåìà-òàêè, íåìà!
À âæå óìà òîãî áóëî â íüîãî, óìà!..
À îñüäå÷êè é Ñåìåí Ïàòèêà,
Õî÷ ãîëîâà áóëà é âåëèêà,
Òà ðîçóìó âä³ëèâ ãîñïîäü ¿é òðîõè:
Âñå æ³íêè, áóëî, ñëóõà â³í, ßâäîõè!
×è äî ëþäåé ï³òè, ÷è æèòî æàòè,
×è òî äðóãàÿ äåÿêà ðîáîòà -
Óñ³ì ßâäîõà âæå ðîçïîðÿäæàº!
Íó, òàê ùî âæå íå âèéäå, áóëî, ç õàòè,
Íå ò³ëüêè ùîá áåç æ³íêè çà âîðîòà:
Âîíî á òî é ÷óäíî, à â ëþäåé áóâàº!
Å! íå òàêèé áóâ Îïàíàñ Êóë³ø:
Òî, áà÷èòüñÿ, ëåæèòü â³í â ë³âó ðóêó...
Ãîë³ííèé âäàâñÿ íà óñÿêó øòóêó;
×è â³ç, ÷è êîëåñî, ÷è òî ëåì³ø
Ïîëàãîäèòü òîá³ àáî ñîêèðó, -
Äî éîãî éäè: â³í âæå òàêèé... õî÷ ùî óòíå!
Ç á³äè íå ðàç âèçâîëþâàâ â³í ³ ìåíå,
Òà éøëè äî éîãî ³ç óñüîãî ìèðó!
À éîãî æ³íêà ùå ê òîìó é çíàõàðþâàëà,
Òà òàêè-òàê, ùî äåêîìó ³ ïîìàãàëà.
Ïîá³ëÿ éîãî ³ Þõèì Ñòîíîãà:
Òàê í³çàâ³ùî çãèíóâ â³í, íåáîãà!
Áóëà õóä³áîíüêà, ³ ëþäè ïîâàæàëè;
À ÿê íà ñòàð³ñòü ïîõîâàâ â³í çÿòÿ
É äî÷êó, òàê òàêè òå, ùî â³ä ïå÷àë³,
Òà é òàê - â³ä ÷îãî, õòî éîãî âæå çíàº, -
Ùîäíÿ, ñåðäåãà, â³í â øèíîê, áóëî, ÷âàëàº...
Íå òå ùîá ñàì â³í ïèâ - â³í ³ ëþäö³â ÷àñòóº -
Òàê, áà÷, áóëî, âæå äóæå ÷àñòî ÷èì÷èêóº!
À äàë³ í³íàâ³ùî çâ³âñÿ...
Çèìîþ ÿêîñü çàï³çíèâñÿ
(Òà ³ ëèõà æ áóëà ãîäèíà!) -
Çàêëÿê, ñåðäåãà, â õóðòîâèí³...
Îí òàì, á³ëÿ âåðáè, Îëåêñà Øïè÷êà:
Ðóñÿâèé ÷îëîâ³ê, à õàòà íåâåëè÷êà,
² ïî ñóñ³äñòâó æèâ - êóìåäíèé ÷îëîâ³ê!
Íó òàê, ùî â âèãàäêàõ ïðîéøîâ éîãî ââåñü â³ê...
² âèäóìàâ â³í íà ñâî¿ì â³êó ÷èìàëî,
Òà âñå çà íèì ñîá³ â ìîãèëó ïî÷âàëàëî!
Îòñå, áóëî, ñèäèòü â³í â ìåíå àáî â êóìà, -
Âñ³ òîðîõòÿòü, à â³í òèõåñåíüêî... âñå äóìà!
À òàì, ãëÿäè! ïî-ñâîºìó ìëèí ³ çìàéñòðóº,
"Òà ñå íå ìëèí!" - ç ðîçóìíèõ äåõòî, áóëî, ñêàæå.
"ͳ, í³..." - ìîñêàëü íàðîäîâ³, áóëî, òîëêóº.
À ìëèí òîá³, ÿê äüîãòåì â³í éîãî ï³äìàæå,
ßê ï³äå, áóëî, äðàòü - ³ â³òðó ìîâ íåìàº.
Äåðå â³í, êðèëàìè, ÿê òîé îðåë, ìàõàº!
Îòñå ìàéñòðè: "Íàâ÷è, áóäü ëàñêàâ!" - òà ç ïîêëîíîì!
À â³í: "Îò áîçíà-ùî! Õ³áà âîíî òàê òðóäíî?
Ïîäóìàé ëèøåíü ñàì! Õ³áà ïîäóìàòü íóäíî?
À âæå íàâ÷èòü íå âì³þ! Áèé õî÷ ìàêîãîíîì!"
Íå ò³ëüêè òå, é óçëà ïî-íàøîìó íå çâ'ÿæå,
À âñå ïî-ñâîºìó: "Íà òå ³ ðîçóì! - áóëî êàæå. -
Ò÷å ³ ïàâóê òàêó, ÿê áàòüêî, ïàâóòèíó!"
Òàê³âñüêèé áóâ! Îòæå, ï³øîâ ó äîìîâèíó...
 îòñ³ì êóòêó Ëÿù³; ¿õ íà ñåë³
Áóëî íå òðîõè; îòæå, âñ³ â çåìë³!
Îäèí ³ç íèõ... Ïàâëî... òàê òîé àæ â ìîíàñòèð
ϳøîâ, äî Êèºâà, òà é ó ÷åíö³ ïîñòðèãñÿ:
Ñïàñåííèé ÷îëîâ³ê!.. Âæå, ìîæå, é ïðèñâÿòèâñÿ...
ßê ç³éäóòüñÿ, áóëî, òà ÿê ïî÷íå Ïñàëòèð -
Å, âæå ïèñüìî, ïîê³éíèê, çíàâ â³í äóæå!
Âîíî õòî éîãî çíà, ùî â³í òàêå ÷èòàº,
Òàê ñëüîçè êîòÿòüñÿ, é ìîðîç âñüîãî ïðîéìàº...
À â³í ñîá³ ÷èòà, éîìó é áàéäóæå!
ßê â Êè¿â ðàç ï³øëî íàøèõ ç ñåëà ÷èìàëî,
Ç íèì áà÷èâñÿ íàø Ôåä³ð Ïîêîòèëî.
"Íå òå, - êàçàâ, - âæå ³ â ÷åíöÿõ, ÿê òî áóâàëî!"
Óðåì'ÿ á òî óñå ïåðåðîáèëî!..
Âñ³ ïîëÿãëè! Ñàäêè, ñòàâêè, ³ õàòè,
É ä³òîê ïîêèíóëè, õòî áóâ æîíàòèé! -
Òóò ìàò³íêà ìîÿ é ïîê³éíèé áàòüêî:
Îä íèõ ìàëèì çîñòàâñÿ ÿ, é ìåíå
Ïðèéíÿâ Ìèõàéëî Êâà÷, ïîê³éíèé äÿäüêî:
Éîãî çà òå áîã â öàðñòâ³ ñïîì'ÿíå!
Å, âæå òàêèõ íåìà, âæå âèâåëèñü ì³æ íàìè!
³í ç Çàïîðîææÿ áóâ, òà ÿê, áóëî, ïî÷íå
Ïðî ñòàðèíó... Âæå âèâåëèñü òàê³ ì³æ íàìè...
³í âçÿâ ìåíå, äîâ³â äî ðîçóìó, æåíèâ...
Áîã äàâ, áóëî, é ä³òîê, òà â ñâ³ò ïóñòèâ
Íåíàäîâãî... ² æ³íêó ðîçëó÷èâ çî ìíîþ...
Óï'ÿòü ÿ íà ñâ³ò³ çîñòàâñÿ ñèðîòîþ..."
Òàê Ãëåê ñòàðèé áàëàêàâ äóæå, äàë³ òèõøå,
À òàì çàìîâê, ñõèëèâñÿ íà ìîãèëó...
Äî öåðêâè âðàíö³ éøëè - äî éîãî, â³í íå äèøå:
Âçÿëè òà é ïîëîæèëè â äîìîâèíó.
|
|
