Ïðî÷èòàíèé :  193
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÐßÄÊÀÌÈ Ç ÏËÀÖÄÀÐÌÓ
Æèâèì ³ ìåðòâèì äðóçÿì ìî¿ì, ç ÿêèìè ïî÷èíàâ ÿ ôðîíòîâó äîðîãó íà Ëþò³çüêîìó ïëàöäàðì³ ï³ä Êèºâîì ó æîâòí³ ñîðîê òðåòüîãî ðîêó.
²
"Äí³ïðî... ìîñòè... Àëå é ÷óäîâî!
Òè ò³ëüêè ãëÿíü, òè ïîäèâèñü..."
À ÿ ïîêèíóâ ³ ðàïòîâî,
Íåìîâ óêîïàíèé, ñïèíèâñü.
À ÿ ïîáà÷èâ ïåðåïðàâó
² íàä ïîðîìàìè - ñåáå...
² ñòàëà âðàç âîäà ³ðæàâà,
Áàãðÿíèì - íåáî ãîëóáå.
² äî ãðóäåé ï³ä âèáóõ-ñïàëàõ
Äîëîíþ âðàç ïðèòèñíóâ ÿ, -
Ùîá íå íàìîêëà, íå ïðîïàëà
ªäèíà ïàì'ÿòêà òâîÿ...
²²
 ðÿäêó, íåìîâ íà êëàïòèêó ïëàöäàðìó,
Çàêð³ïëþþñü, çáîðîâøè äóì âàëè.
 êóëàê çáèðàþ ñèëè äëÿ óäàðó.
Øëþ ðîçâ³äêó. ϳäòÿãóþ òèëè.
Îò-îò ñèãíàë... Çàêóðèì íàîñòàíêó.
Çàòÿæêà... Äðóãà... À òåïåð - ïîðà:
Ç-çà îáð³þ âèõîïëþþòüñÿ òàíêè,
² äåñü äàëåêî ÷óºòüñÿ: "Óðà-à-à!.."
²²²
Çíîâ îçâàëèñü ãðîìîì áàòàðå¿,
Çíîâó íàïëèâຠç äàëèíè
Íà ïëàíåòó þíîñò³ ì
Ìàòåðèê ìèíóëî¿ â³éíè.
Íå ì³ñòà íà íüîìó, à ðó¿íè,
Íå êâ³òó÷³ ñåëà, à çîëà, -
Òî çåìëÿ ì Óêðà¿íè
Ó äèìàõ-ïîæàðèùàõ ïàëà.
¯é Ñëàâóòè÷ îìèâຠðàíè,
¯é áèíòóþòü ðàíè íåáåñà...
Ãåé, ïîëÿíè, ñ³âåðö³ é äðåâëÿíè, -
Äî Äí³ïðà íàáëèçèòèñü ÿñà!
Ñïîãàäàéòå ëèöàðñòâî çàâçÿòå,
Íàëàøòóéòå â ñóò³íêàõ ïëîòè -
Âàì íàëåæèòü â³÷í³ñòü ôîðñóâàòè,
Âàì â áåçñìåðòÿ äàíî ïðèïëèâòè...
²V
Çåí³òíèõ ÷åðã âîãíåíí³ òðàñè -
Äå ïåðåïðàâà, ÿê ì³øåíü...
Òóäè - á³éö³ é áîºïðèïàñè,
Íàçàä - ïîðàíåí³ ëèøåíü
(Ëåæàòü â ïîâîçî÷êàõ ïî-áðàòñüêè
Íàï³âæèâ³ - ïî òðè, ïî äâà...)
Òà ùå òðèêóòíè÷êè ñîëäàòñüê³ -
Ñêóï³ ðÿäêè, ñêóï³ ñëîâà...
V
 òðèâîæí³ äí³, ÿê çàãóëè ãàðìàòè,
Éîìó âðó÷èëè ïðàïîð íà äðåâêó,
² íîìåð - äâ³ñò³ ø³ñòäåñÿò äåâ'ÿòèé -
Ïðèñâî¿ëè ñòð³ëåöüêîìó ïîëêó.
² ãîðäî ìàÿâ ïðàïîð òîé øîâêîâèé,
² âåðøèâ ïîëê òîé ì³ñ³þ ñâîþ,
Õî÷ ñêëàä éîãî ì³íÿâñÿ îñîáîâèé
Ó êîæíîìó íàéìåíøîìó áîþ.
Êîëè æ âèõîäèâ íà äí³ïðîâñüê³ ñõèëè
² íà ïëàöäàðì âèõîïëþâàâñü ðèâêîì, -
Êðàïëèíîþ éîãî æèâî¿ ñèëè
ß áóâ òàêîæ ³ ÷èñëèâñÿ "øòèêîì".
V²
Ðåâå-ñòîãíå Äí³ïð øèðîêèé,
ijëèòü ñâ³òó äâà êðà¿:
˳âèé áåðåã - òèë ãëèáîêèé,
À íà ïðàâîìó - áî¿.
Õòîñü íà ïðàâîìó âìèðàº,
Çóïèíèâøè êóëþ çëó...
Íó, à â íàñ - ãàðìîøêà ãðàº:
Ìè - äî âå÷îðà - â òèëó.
V²²
Ùå äåíü íå ñêëàâ ðîæåâ³ êðèëà,
² ïîêè ñîíöå íå çàéøëî,
Îñòàíí³é ëèñò ïèøó "³ç òèëó"
Ðóñÿâ³é ä³â÷èíö³ â ñåëî.
Íå çàêðàäàéñü, ìîÿ òðèâîãî,
Àí³ â ðÿäêè, í³ ì³æ ðÿäê³â, -
Íåõàé ïîâ³ðèòü: îä æèâîãî
Ïðèéøîâ öåé ëèñò ó Âîðîíüê³â...
V²²²
̳ñò ïîðîìíèé âèáóõè ãîéäàþòü.
Âçâîä çà âçâîäîì - óïåðåä, á³ãîì,
Õî÷ ñíàðÿäè ÷àñòî ïîïàäàþòü,
À ð³êà àæ ï³íèòüñÿ êðóãîì.
×óòü, ÿê õòîñü çðèâàºòüñÿ ó âîäó,
Äðóãèé âïàâ - îä ðàíè ïîìèðà...
Õëîïö³â íå äîë³÷èòüñÿ êîìçâîäó
òàì, íà ïðàâ³ì áåðåç³ Äí³ïðà.
²Õ
Íà ï³ñêó - íåâèïðÿæåí³ êîí³;
Ñë³ä ³ðæàâèé îä í³ìåöüêèõ ì³í.
² õëîï÷èêà, ç ðàíîþ íà ñêðîí³,
Ó ÿêîãî âçÿâ ÿ êàðàá³í...
˳ê áîÿì ÿ çàãóáèâ îï³ñëÿ,
² ñìåðòÿì, ³ ðàíàì âòðàòèâ ë³ê:
Õîðîíèâ òîâàðèø³â íà ³ñë³,
Ôîðñóâàâ íåìàëî ³íøèõ ð³ê...
Ò³ëüêè äîâãî áà÷èâ ï³ñëÿ òîãî
Ó ð³äê³ì ñîñíîâ³ì ò³ì ï³ñêó
Íà ïîâîçö³ - õëîïöÿ ìîëîäîãî
² çàáèòèõ êîíåé íà ï³ñêó.
Õ
Âñå äàë³ é äàë³, êðîê çà êðîêîì,
Íàø ïîëê ïðîñî÷óºòüñÿ â ë³ñ.
² íà ïëàöäàðì³ íåøèðîê³ì -
Ñë³äè â³ä í³ã ³ â³ä êîë³ñ.
Óçë³ññÿì ôîðêàþòü "áîëâàíêè" -
Òî áàòàðåéö³ òàì ñòîÿòü
² çóïèíÿþòü âðàæ³ òàíêè
Ìàëèì êàë³áðîì - ñîðîê ï'ÿòü.
Õ²
Êðàñèâ³, ìîëîä³, çäîðîâ³
Òâî¿, ³ò÷èçíî, éäóòü ñèíè -
² ìîðå êðîâ³, ìîðå êðîâ³
Ùîäíÿ ñïèâຠáîã â³éíè.
Ç ãàðÿ÷îãî, ïàëêîãî ñåðöÿ
Íàòî÷óº òîé áîã âèíà
² ï'º, àæ ïîêè çàõëèíåòüñÿ, -
Òîä³ ³ ñê³í÷èòüñÿ â³éíà.
Õ²²
Íå ñïèòü ôàøèñò - ñíàðÿäîì òàê ³ ïë³øèòü
Ðàêåòè ñïàëàõ - ðîç÷åðêîì â³éíè.
À ìè ñîá³ ðÿäî÷êîì, ùîá òåïë³øå,
Ç ä³â÷àì-çâ'ÿçê³âöåì äèâèìîñÿ ñíè.
 òàêó á õâèëèíó ìàðèòè ñèíàìè
² øåïîò³òü ñõâèëüîâàíî: "Ëþáëþ..." -
Òà õèæà í³÷ êîëèøåòüñÿ íàä íàìè,
É ç³òõà çåìëÿ ç ãëèáîêîãî æàëþ.
Õ²²²
Êîìóí³ñò - íå ÷èí ³ íå ïîñàäà.
Ïðè ïîòðåá³ ÿ á çàñâ³ä÷èòü ì³ã:
² éîãî îñêîëêîì â³ä ñíàðÿäà
Ïðîáèâàëî íàñêð³çü, ÿê óñ³õ.
ßê óñ³, â³í ç áîëþ í³ìî ïëàêàâ...
Òàê ó ÷³ì ð³çíèö³, âëàñíå, çì³ñò?
 ò³ì õ³áà, ùî íà ñèãíàë "àòàêà"
Ïåðøèì ï³äí³ìàâñÿ - êîìóí³ñò.
² ÿêùî îä ïàì'ÿòíî¿ äàòè
Ïåðåêèíóòü â íàø³ äí³ ì³ñòîê, -
Öå íå çàéâå ùå ðàç íàãàäàòè
Âñ³ì, õòî íèí³ íîñèòü ïàðòêâèòîê.
Õ²V
Á³éö³ ïåðåä àòàêîþ
Çàìð³ÿí³ ³ ìèðí³:
Òîé ïèøå ëèñò äî ìàòåð³,
À òîé - äðóæèí³ â³ðí³é;
À òðåòüîìó ïðèâèä³ëîñü
ijâ÷à ó ñèí³é ëüîë³,
Ñòàðå ãí³çäî ëåëå÷èíå
² êðàé ñåëà òîïîë³,
² òåïëèé â³òåð ïóðõຠ-
Ãîéäà ã³ëêè âåðáîâ³...
Ó÷èòèñÿ çíåíàâèñò³ -
Öå âàæ÷å, í³æ ëþáîâ³!
ÕV
Ïî íàì â³äîìîìó ëèø çíàêó,
Êîëè ñê³í÷èòüñÿ àðòíàë³ò,
Á³éö³ ï³äí³ìóòüñÿ â àòàêó
Çà âàëîì òàíêîâèì óñë³ä.
Ïðî â³äïî÷èíîê äóìàòü ðàíî -
Äî ïåðåìîãè éòè òà éòè...
² áîéîâèì ìåðèä³àíîì
Íà çàõ³ä êîòÿòüñÿ ôðîíòè.
ÕV²
À äîëÿ ñîëäàòñüêà - íåâãàäàíà äîëÿ:
Îäíîìó - óïàñòè êðàé çáèòîãî ïîëÿ,
Äðóãîìó - çëÿãòè ó â³éñüêîâ³ì øïèòàë³,
À âñ³ì, õòî âö³ë³â, - ïðîñóâàòèñÿ äàë³.
² äðóç³â îä êóëü ïðèêðèâàòè ñîáîþ
É íîâ³ "ïîõîðîíêè" ïèñàòü ï³ñëÿ áîþ.
ÕV²²
 îäèí á³ê ãëÿíåø - òàì âîðîíêè,
Ó äðóãèé ãëÿíåø - òåæ âîíè.
² ñîòí³ êóëü ñï³âàþòü òîíêî
Âî ñëàâó êëÿòî¿ â³éíè.
À ìè - ç Áîðèñïîëÿ, Îï³øí³,
Ç Áàêó, ²ðêóòñüêà, Êîñòðîìè -
Ìè ñòî¿ìî, ñâÿò³ ³ ãð³øí³,
² çíàºì - âèñòî¿ìî ìè.
Íå ìàðí³ áóäóòü íàø³ ðàíè:
Ìè ïåðåìîæåì - â öüîìó ñóòü,
Õî÷ íå ìåí³ ìî¿ êèÿíè
Ãàðÿ÷³ ñëüîçè ï³äíåñóòü.
Íà öå ïîâàæíà º ïðè÷èíà -
Âîíà ó äðóç³â íà âèäó:
Îä ì³íè ÿ, ìîâ òîé õëîï÷èíà,
 ë³ñêó ñîñíîâ³ì óïàäó.
ÕV²²²
Ùèðà äÿêà òîá³, ¿çäîâèé ³ç ñàíðîòè,
² òîá³, ñàí³òàðíà ï³äâîäî,
Ùî ïðîñêî÷èëè ìè ï³ä âîãíåì àðòíàëüîòó -
Íå çâàëèëèñü ó âîäó.
Ùèðà äÿêà ³ âàì, ë³êàð³ ³ç øïèòàëþ,
² ìàéñòðè õ³ðóðã³÷íîãî ä³ëà,
Ùî âèéìàëè îñêîëêè âîðîæî¿ ñòàë³
²ç þíàöüîãî ò³ëà.
À íàéá³ëüøå - òîá³, äîáðà é í³æíà, ÿê ìàòè,
Ó õàëàòèêó á³ë³ì ñåñòðèöå,
ϳä ðóêàìè â êîãî îæèâàëè ñîëäàòè,
Ùîá íà ñâ³ò íàäèâèòüñÿ.
Õ²Õ
Çà äâà ì³ñÿö³ çâèêíóâ
ß äî êðèêó í³ìîãî -
Çàøèâàâñÿ, ëàòàâñÿ...
Ëèø îñêîëîê îäèí
Á³ëÿ ñåðöÿ ñàìîãî,
Ìîâ íà çãàäêó, çîñòàâñÿ.
×è õ³ðóðã íåäîãëåä³â,
×è ÿòðèòè íå ñòàëè
Ñâ³æó ðàíó ãëèáîêó,
Ùîá òåïåð íàñëóõàâ ÿ:
Á'ºòüñÿ â êðèõòó ìåòàëó
Ñåðöå ç ë³âîãî áîêó.
Á'ºòüñÿ â êðèõòó ìåòàëó,
À çðèâà ñåðåä íî÷³,
ßê íà ñïîëîõè - äçâîíè...
² ãóäå ïåðåïðàâà,
² çàñë³ïëþº î÷³
Ìåí³ ñïàëàõ ÷åðâîíèé.
ÕÕ
Âðàíö³ â ñàä âèõîäèìî
É æàëêî íàì áóâà,
ßê çåëåí³ ÿáëóêà
³òåð îááèâà.
À ìî¿ æ ðîâåñíèêè
 äðóãó ñâ³òîâó
Íåäîñòèãëèì ÿáëóêîì
Ïàäàëè â òðàâó, -
Þí³, íåö³ëîâàí³,
Âèéøîâøè íà ïðþ...
¯ì âå÷³ðíþ é âðàí³øíþ
Âðó÷åíî çîðþ.
ÕÕ²
Ñüîãîäí³, 24 òðàâíÿ, â øêîëàõ -
îñòàíí³é äçâ³íîê
...Ìè éøëè ó á³é ùå íåäîâ÷åí³ -
ßê íà ãóá³ ëèø ïóõ ïðîáèâñü,
À íàì ä³â÷àòà-íàðå÷åí³
Ó â³÷í³é â³ðíîñò³ êëÿëèñü.
² âñå îòå - ä³âî÷³ ñëüîçè,
óðêà ñòåæèíà çà ñåëî -
Áóëî íà ïîâíîìó ñåðéîç³:
Æèòòÿì îïëà÷åíå áóëî...
ÕÕ²²
Ìåí³ ñóäèëîñü âèæèòè îä ðàí,
Ìàðøðóò â³éíè ïðîì³ðÿòè äî êðàþ.
Âïàäå ó ìåíå ùå ìîñêâè÷ Ñòåïàí,
² ÿ éîãî ó Ïîëüù³ ïîõîâàþ.
Âïàäóòü ìî¿ øê³ëüí³ òîâàðèø³:
²âàí, Ñàøêî, Ìèõàéëî ³ Ìèêîëà -
² ÷îðíèì êðåïîì ëÿæå íà äóø³
 ¿õ ìàòåð³â ïå÷àëü íåîõîëîëà.
Çãîðèòü ³ùå áàãàòî þíàê³â -
Ãåðîéñüêèõ õëîïö³â, çíàíèõ ³ íåçíàíèõ,
Ó ôàêåëàõ ï³äáèòèõ ë³õòàð³â,
Ó â³ä÷àéäóøíèõ òàíêîâèõ òàðàíàõ.
Ùå áóäå, áóäå áîþ ³ âîãíþ,
À ïîò³ì - òðóäó, íåëåãêîãî òðóäó...
² â çãàäêàõ ÿ â³éíó ïîõîðîíþ -
² çíîâ ¿¿ â³äêîïóâàòè áóäó.
Òî ç îäíîãî, òî ç äðóãîãî ê³íöÿ
Çàõîäèòè, îñìèñëþâàòü ïðîæèòå,
Ùîá äîæèòè ³ìåíåì á³éöÿ,
Ùîá ïàì'ÿòòþ ñâîºþ äîðîæèòè.
Áî òàì, íà äí³ ó ïàì'ÿò³, - âîíè,
Ò³ õëîïö³, ùî ç³éøëè íà ï'ºäåñòàëè,
ßê³ òåïåð, êîëè á âîíè óñòàëè,
Ìåí³ á ÿêðàç ãîäèëèñÿ â ñèíè.
Ïî ïðàâó áàòüêà ÿ é ïðîõîäæó ë³ñ,
Äå á³é ãðèì³â. Éîãî ³ äîñ³ ÷óòè...
Îö³ ðÿäêè ïðî äðóç³â íåçàáóòèõ
ß äî ìîãèëè áðàòñüêî¿ ïðèí³ñ.
ÕÕ²²²
³÷íó ñëàâó çàñëóæèâ ñîëäàò,
³÷íó ïàì'ÿòü - ôðîíòîâ³ äîðîãè.
гäíèé êðàé ç Óðàëó äî Êàðïàò
Ïîëîíèâ áè ã³òëåð³âñüêèé êàò -
É íå áóëî á íà ñâ³ò³ á³ëüøå ñâÿò,
Ùîá íå íàøå ñâÿòî Ïåðåìîãè.
Ùîá íå êðîâ, ïðîëèòà ó áîÿõ, -
Ëèø ñóìíó ïèñàëè á ëþäè ïîâ³ñòü.
² òîìó íàñ êëè÷óòü íà ³ì'ÿ:
"Íå ì³íÿé íà ãóìêó ïðèíöèïîâ³ñòü!" -
̳é íàðîä, ðåñïóáë³êà ìîÿ
² ìîÿ ðåâîëþö³éíà ñîâ³ñòü.
×óºø, ÿê ãóäå äâàäöÿòèé â³ê,
Ñëàâîþ óêðèòèé ³ ãàíüáîþ?..
² ÿêùî òè ÷åñíèé ÷îëîâ³ê,
² ÿêùî òè ìóæí³é ÷îëîâ³ê,
² ÿêùî òè ñïðàâä³ ÷îëîâ³ê -
³ðíèì áóäü, â³äíèí³ ³ ïîâ³ê,
Ñëàâ³ òèõ, ùî íå âåðíóëè ç áîþ.
|
|
