Ïðî÷èòàíèé :  17523
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
"ßêáè âè çíàëè, ïàíè÷³..."
***
ßêáè âè çíàëè, ïàíè÷³,
Äå ëþäå ïëà÷óòü æèâó÷è,
Òî âè á åëåã³é íå òâîðèëè
Òà ìàðíå áîãà á íå õâàëèëè,
Íà íàø³ ñëüîçè ñì³þ÷èñü.
Çà ùî, íå çíàþ, íàçèâàþòü
Õàòèíó â ãà¿ òèõèì ðàºì.
ß â õàò³ ìó÷èâñÿ êîëèñü,
Ìî¿ òàì ñëüîçè ïðîëèëèñü,
Íàéïåðø³ ñëüîçè. ß íå çíàþ,
×è ºñòü ó áîãà ëþòå çëî,
Ùî á ó ò³é õàò³ íå æèëî?
À õàòó ðàºì íàçèâàþòü!
Íå íàçèâàþ ¿¿ ðàºì,
Ò³¿ õàòèíî÷êè ó ãà¿
Íàä ÷èñòèì ñòàâîì êðàé ñåëà.
Ìåíå òàì ìàòè ïîâèëà
², ïîâèâàþ÷è, ñï³âàëà,
Ñâîþ íóäüãó ïåðåëèâàëà
 ñâîþ äèòèíó...  ò³ì ãàþ,
Ó ò³é õàòèí³, ó ðàþ,
ß áà÷èâ ïåêëî... Òàì íåâîëÿ,
Ðîáîòà òÿæêàÿ, í³êîëè
² ïîìîëèòèñü íå äàþòü.
Òàì ìàò³ð äîáðóþ ìîþ
Ùå ìîëîäóþ — ó ìîãèëó
Íóæäà òà ïðàöÿ ïîëîæèëà.
Òàì áàòüêî, ïëà÷ó÷è ç ä³òüìè
(À ìè ìàë³ áóëè ³ ãîë³),
Íå âèòåðï³â ëèõî¿ äîë³,
Óìåð íà ïàíùèí³!.. À ìè
Ðîçë³çëèñÿ ìåæè ëþäüìè,
Ìîâ ìèøåíÿòà. ß äî øêîëè —
Íîñèòè âîäó øêîëÿðàì.
Áðàòè íà ïàíùèíó õîäèëè,
Ïîêè ëîáè ¿ì ïîãîëèëè!
À ñåñòðè! Ñåñòðè! Ãîðå âàì,
Ìî¿ ãîëóáêè ìîëî䳿,
Äëÿ êîãî â ñâ³ò³ æèâåòå?
Âè â íàéìàõ âèðîñëè ÷ó泿,
Ó íàéìàõ êîñè ïîá³ë³þòü,
Ó íàéìàõ, ñåñòðè, é óìðåòå!
Ìåí³ àæ ñòðàøíî, ÿê çãàäàþ
Îòó õàòèíó êðàé ñåëà!
Òà곿, áîæå íàø, ä³ëà
Ìè òâîðèìî ó íàø³ì ðà¿
Íà ïðàâåäí³é òâî¿é çåìë³!
Ìè â ðà¿ ïåêëî ðîçâåëè,
À â òåáå äðóãîãî áëàãàºì,
Ç áðàòàìè òèõî æèâåìî,
Ëàíè áðàòàìè îðåìî
² ¿õ ñëüîçàìè ïîëèâàºì.
À ìîæå, é òå ùå... í³, íå çíàþ,
À òàê çäàºòüñÿ... ñàì ºñè...
(Áî áåç òâ, áîæå, âîë³
Ìè á íå íóäèëèñü â ðà¿ ãîë³).
À ìîæå, é ñàì íà íåáåñè
Ñ쳺øñÿ, áàòå÷êó, íàä íàìè
Òà, ìîæå, ðàäèøñÿ ç ïàíàìè,
ßê ïðàâèòü ìèðîì! Áî äèâèñü:
Îí ãàé çåëåíèé ïîõèëèâñü,
À îí ç-çà ãàþ âèãëÿäàº
Ñòàâîê, íåíà÷å ïîëîòíî,
À âåðáè ãåòü ïîíàä ñòàâîì
Òèõåñåíüêî ñîá³ êóïàþòü
Çåëåí³ â³òè... Ïðàâäà, ðàé?
À ïîäèâèñÿ òà ñïèòàé!
Ùî òàì òâîðèòüñÿ ó ò³ì ðà¿!
Çâè÷àéíå, ðàäîñòü òà õâàëà!
Òîá³ ºäèíîìó ñâÿòîìó
Çà äèâí³¿ òâî¿ ä³ëà!
Îòèì-áî é áà! Õâàëè í³êîìó,
À êðîâ, òà ñëüîçè, òà õóëà,
Õóëà âñüîìó! ͳ, í³, í³÷îãî
Íåìà ñâÿòîãî íà çåìë³...
Ìåí³ çäàºòüñÿ, ùî é ñàìîãî
Òåáå âæå ëþäè ïðîêëÿëè!
[Ïåðøà ïîëîâèíà 1850.
Îðåíáóðã]
Äæåðåëî
|
|
