Ïðî÷èòàíèé :  4142
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÃÀÉÄÀÌÀÊÈ (Ãóïàë³âùèíà )
dzéøëî ñîíöå; Óêðà¿íà
Äå ïàëàëà, òë³ëà,
À äå øëÿõòà, çàïåðòèñÿ,
Ó áóäèíêàõ ìë³ëà.
Ñêð³çü ïî ñåëàõ øèáåíèö³;
Íàâ³øàíî òðóïó —
Ò³ëüêî ñòàðøèõ, à òàê øëÿõòà
Êóïîþ íà êóï³.
Íà óëèöÿõ, íà ðîçïóòòÿõ
Ñîáàêè, âîðîíè
Ãðèçóòü øëÿõòó, êëþþòü î÷³;
ͳõòî íå áîðîíèòü.
Òà é í³êîìó: îñòàëèñÿ
ijòè òà ñîáàêè,—
Ƴíêè íàâ³òü ç ðîãà÷àìè
ϳøëè â ãàéäàìàêè.
Îòàêå-òî áóëî ëèõî
Ïî âñ³é Óêðà¿í³!
óðøå ïåêëà… À çà â³ùî,
Çà ùî ëþäå ãèíóòü?
Òîãî æ áàòüêà, òàê³ æ ä³òè,—
Æèòè á òà áðàòàòüñÿ.
ͳ, íå âì³ëè, íå õîò³ëè,
Òðåáà ðîç'ºäíàòüñÿ!
Òðåáà êðîâ³, áðàòà êðîâ³,
Áî çàçäðî, ùî â áðàòà
ª â êîìîð³ ³ íàäâîð³,
² âåñåëî â õàò³!
“Óá'ºì áðàòà! ñïàëèì õàòó!” —
Ñêàçàëè, ³ ñòàëîñü.
Âñå á, çäàºòüñÿ; í³, íà êàðó
Ñèðîòè îñòàëèñü.
 ñëüîçàõ ðîñëè, òà é âèðîñëè;
Çàìó÷åí³ ðóêè
Ðîçâ'ÿçàëèñü — ³ êðîâ çà êðîâ,
² ìóêè çà ìóêè!
Áîëèòü ñåðöå, ÿê çãàäàºø:
Ñòàðèõ ñëîâ'ÿí ä³òè
Âïèëèñü êðîâ'þ. À õòî âèíåí?
Êñüîíäçè, ºçó¿òè.
Ìàíäðóâàëè ãàéäàìàêè
˳ñàìè, ÿðàìè,
À çà íèìè ³ Ãàëàéäà
Ç äð³áíèìè ñëüîçàìè.
Âæå ìèíóëè Âîðîí³âêó,
Âåðá³âêó; â ³ëüøàíó
Ïðè¿õàëè. “Õ³áà ñïèòàòü,
Ñïèòàòü ïðî Îêñàíó?
Íå ñïèòàþ, ùîá íå çíàëè,
Çà ùî ïðîïàäàþ”.
À òèì ÷àñîì ãàéäàìàêè
É Â³ëüøàíó ìèíàþòü.
Ïèòàºòüñÿ ó õëîï÷èêà:
“Ùî, òèòàðÿ âáèëè?”
“Áà í³, äÿäüêó; áàòüêî êàçàâ,
Ùî éîãî ñïàëèëè
Îò³ ëÿõè, ùî òàì ëåæàòü,
² Îêñàíó âêðàëè.
À òèòàðÿ íà öâèíòàð³
Â÷îðà ïîõîâàëè”.
Íå äîñëóõàâ… “Íåñè, êîíþ!”
² ïîâîäè êèíóâ.
“×îì ÿ â÷îðà, ïîêè íå çíàâ,
Â÷îðà íå çàãèíóâ!
À ñüîãîäí³, êîëè é óìðó,
Ç äîìîâèíè âñòàíó
Ëÿõ³â ìó÷èòü. Ñåðöå ìîº!
Îêñàíî! Îêñàíî!
Äå òè?”
Çàìîâê, çàæóðèâñÿ,
Ïî¿õàâ õîäîþ.
Òÿæêî-âàæêî ñ³ðîìàñ³
Áîðîòèñü ç íóäüãîþ.
Äîãíàâ ñâî¿õ. Áîðîâèê³â
Âæå õóò³ð ìèíàþòü.
Êîð÷ìà ò볺 ç ñòîäîëîþ,
À Ëåéáè íåìàº.
Óñì³õíóâñÿ ì³é ßðåìà,
Òÿæêî óñì³õíóâñÿ.
Îòóò, îòóò ïîçàâ÷îðà
Ïåðåä æèäîì ãíóâñÿ,
À ñüîãîäí³… òà é æàëü ñòàëî,
Ùî ëèõî ìèíóëî.
Ãàéäàìàêè ïîíàä ÿðîì
Ç øëÿõó ïîâåðíóëè.
Íàãàíÿþòü ï³âïàðóáêà.
Õëîïåöü ó ñâèòèí³
Ïîëàòàí³é, ó ïîñòîëàõ;
Íà ïëå÷àõ òîðáèíà.
“Ãåé, ñòàð÷åíÿ! ñòðèâàé ëèøåíü!”
“ß íå ñòàðåöü, ïàíå!
ß, ÿê áà÷òå, ãàéäàìàêà”.
“ßêèé æå ïîãàíèé!”
“³äê³ëÿ òè?”
“Ç Êåðåë³âêè”.
“À Áóäèùà çíàºø?
² îçåðî êîëî Áóäèù?”
“² îçåðî çíàþ,
Îòàì âîíî; îöèì ÿðîì
Âòðàïèòå äî éîãî”.
“Ùî, ñüîãîäíÿ ëÿõ³â áà÷èâ?”
“ͳãäå í³ îäíîãî;
À â÷îðà áóëî áàãàòî.
³íêè íå ñâÿòèëè:
Íå äàëè ëÿõè ïðîêëÿò³.
Çàòå æ ¿õ ³ áèëè,
² ÿ, é áàòüêî ñâÿòèì íîæåì;
À ìàòè íåçäóæà,
À òî é âîíà á”.
“Äîáðå, õëîï÷å.
Îñü íà æ òîá³, äðóæå,
Öåé äóêà÷èê, òà íå çãóáè”.
Óçÿâ çîëîòîãî,
Ïîäèâèâñÿ: “Ñïàñèá³ âàì!”
“Íó, õëîïö³, â äîðîãó!
Òà ÷óºòå? áåç ãîìîíó.
Ãàëàéäî, çà ìíîþ!
 îö³ì ÿðó º îçåðî
É ë³ñ ïîï³ä ãîðîþ,
À â ë³ñ³ ñêàðá. ßê ïðè¿äåì,
Òî ùîá êðóãîì ñòàëè,
Ñêàæè õëîïöÿì. Ìîæå, ëüîõè
Ñòåðåãòè îñòàëàñü
ßêà ïîãàíü”.
Ïðè¿õàëè.
Ñòàëè êðóãîì ë³ñà;
Äèâëÿòüñÿ — íåìà í³êîãî…
“Òó ¿õ äîñòîá³ñà!
ßê³ ãðóø³ óðîäèëè!
Çáèâàéòå, õëîï'ÿòà!
Øâèäøå! øâèäøå! Îòàê, îòàê!
² êîíôåäåðàòè
Ïîñèïàëèñÿ äîäîëó,
Ãðóø³ ãíèëîáîê³.
Ïîçáèâàëè, óïîðàëèñü;
Êîçàêàì í³âðîêó,
Íàéøëè ëüîõè, ñêàðá çàáðàëè,
Ó ëÿõ³â êèøåí³
Ïîòðóñèëè òà é ïîòÿãëè
Êàðàòè ìåðçåííèõ
Ó Ëèñÿíêó.
|
|
