| | 
| Ïåðåâ³ðêà ðîçì³ðó |
|
|
|
Ïðî÷èòàíèé :  331
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÍÀÏÅÐÅÄÎÂÅÖÜ (Ïîåìà)
Îé ³ç-çà ãîðè, çà çåëåíî¿,
Âèõîäèò æå íàì ÷îðíà õìàðîíüêà,
Àëå íå º æ òî ÷îðíà õìàðîíüêà,
Àëå íî º æ òî Íàïåðåäîâåöü,
Íàïåðåäîâåöü êðàñíèé ìîëîäåöü...
(Êîëÿäêà ³ç «Ðóñàëêè Äí³ñòðîâî¿»)
Çà ìî¿ìè ïëå÷èìà
³íêîëè çâó÷àëà òèõà-òèõà ñï³âàíêà
ïðî ÷îðíåíüêèõ áëèçíÿò, ùî æèëè â ÿáëóö³;
³ êîëè
õîò³â ÿ ïðèãàäàòè ñîá³ òîé íàñï³â äàëåêèé —
áëèçíÿòà ï³ä³éøëè äî ìåíå
³ ïîäàëè ìåí³ òðîº ìàëåíüêèõ êóðÿ÷èõ çí³ùàò...
Òîæ ïåðøå ÿéöå íîñèâ ÿ ñ³ì ä³á ï³ä ïàõâîþ,
à âäîñâ³òà ïåðåêèíóâ éîãî ÷åðåç õàòó:
àëå í³÷îãî íå òðàïèëîñü —
ò³ëüêè âáèëî âîíî ñîêîëà á³ëîïåðîãî;
³ äðóãå ÿéöå íîñèâ ÿ ñ³ì ä³á ï³ä ïàõâîþ,
à âäîñâ³òà õîò³â ïåðåêèíóòè éîãî ÷åðåç õàòó:
âîíî âèðâàëîñÿ, âïàëî —
âèëåò³â ³ç íüîãî ÷îðíèé ï³âåíü ³ çàêóêóð³êàâ;
³ òðåòå ÿéöå íîñèâ ÿ ñ³ì ä³á ï³ä ïàõâîþ:
ó ï³âí³÷ ïîâíîãî ì³ñÿöÿ
ñ³ì ðàç³â îáá³ãÀâ äîâêîëà õàòè,
à âäîñâ³òà ïåðåøïóðèâ éîãî âçäîâæ ÷åðåç õàòó,
³ êîëè âîíî âïàëî íà çåìëþ
³ òð³ñíóëî íàäâîº —
ïî÷àëà âèëàçèòè ç íüîãî
òüìà-òüìåííà õóäîáè êàðîîêî¿...
Ïåðø³ òðè äí³ ïðèáóâàëè â³âö³
³ ÿ, ñàìîòí³é, í³ÿê ¿õ íå ì³ã çàãíàòè
íàçàä äî ÿéöÿ;
âèëîìèâ ÿ ã³ëëÿ÷êó âåðáîâó,
ñòàâ íàïåðåä îâåöü — ³ íàðåêëè ìåíå —
Íàïåðåäîâåöü.
Îé áóâ æå æ ÿ Íàïåðåäîâöåì
ó ïàõó÷îìó â³íî÷êó ³ç ëèñòÿ ãîð³õîâîãî,
÷îðíîþ îæèíîþ ï³äïåðåçàíèé,
³ òàê ÿ ñï³âàâ:
â³âö³ ìî¿ â³âö³
ÿ âàø ïàí÷èê
óðâ³òü ñîá³ ïî êîíþøèíö³ —
ï³äåì ó äàí÷èê
â³âö³ ìî¿ â³âö³
í³æíà ìîÿ ìàðæèíî
íå ïîêîë³òü ñîá³ ãóáè
ó ÷îðíó îæèíó
â³âö³ ìî¿ â³âö³
á³ëåíüê³ ãóñÿòà
ó ö³é íî÷³ íàì íå âì³ñòèòèñÿ —
äå æ òîä³ íî÷óâàòè?
×åòâåðòîãî äíÿ
ðèíóëà ³çâ³äòè âñÿêà ìàðæèíà ³ ïòèöÿ
³ ñòàëî ò³ñíî íà çåìë³,
³ íàâ³òü êóðè ìåí³ ïðèñï³âóâàëè:
îé äîáðå æ íàì êóðÿì êîëèñü áóëî
ñïàòè íà áàíòàõ ó ñòàéí³
à òåïåð íàâøïèíüêè ñòî¿ìî
³ â î÷àõ á³ë³ çåðíÿòêà ïðîðîñòàþòü
À áóëî â ìåíå ÿáëóêî â ðóö³ çàòèñíóòå,
³ ïîêîòèâ ÿ íèì, ïîêîòèâ, ùî ìàâ ñèëè,
³ â êîòðèé á³ê âîíî êîòèëîñÿ —
çåìëÿ òóäè âèðîñòàëà,
çåìëÿ âèðîñòàëà, àëå õóäîáè ïîá³ëüøóâàëîñÿ
³ùå øâèäøå;
òðàïëÿëîñÿ òàê,
ùî çà âåñü äåíü íàâ³òü ïî äâ³ òðàâè÷êè
õóäîáèíà íå ìîãëà ñîá³ â³äøóêàòè...
Ïîñëàâ ÿ êðîò³â çàìîðñüêèõ
ï³äçåìí³ òóíåë³ ðèòè —
³ ÷àñòèíà êîð³â ìî¿õ ãîëóáàíîê
³ âîë³â ïèøíèõ ñòàëà æèòè ïî íîðàõ;
íà ï'ÿòèé äåíü òàê ìè ç íèìè ðîçìîâëÿëè:
îé à õòî ïîäî¿òü ìî¿õ êîð³âîê
÷åðåç êàì³íü ä³ðÿâèé
àáè ¿õíº ìîëîêî — öþ ìàííó òåïëó —
÷àð³-÷àð³âíèö³ íå êðàëè
îé íå òðåáà â³äïîâ³äàëè êîðîâè
äî¿òè íàñ ÷åðåç êàì³íü ä³ðÿâèé
áî ìè òâî¿ ãîëóáàíêè â öèõ íîðàõ
êðîòàìè âæå ïîñòàâàëè
Ãåé âè, áëèçíÿòà, ñâ³òîâ³ áëàçíÿòà! —
àíó æ ìîþ õóäîáó çàãàíÿòè á³æ³òü!
Äå? —
â ÿêèõ ë³ñàõ ÷è â ê³ñòêàõ, ÷è â ïîïåë³, ÷è íà ïíÿõ
êðèâ³ òàíö³ òàíöþºòå ç îïåíüêàìè
³ îá³éìàºòåñü ³ç ïîòîïåëüíèêàìè?..
Ñòàâ ÿ ïðîâåð÷óâàòè ð³ã ÷îðíîìó áàðàíîâ³
ñð³áíèì ñâåðäëè÷êîì
³ ïóñòèâ êð³çü ä³ðêó á³ëîãî ìóðàøêà:
— ²äè, á³ëèé ìóðàøêó, Òîãî øóêàòè,
õòî áè çàðàäèâ ìåí³ ó áåçñèëë³
ìîºìó.
² îòàê ñï³âàâ ìåí³ á³ëèé ìóðàøîê:
îé âæå ïðîäàâ òè Íàïåðåäîâöþ
äóøó ñâîþ ÿê ðîæó
à ùî òîìó ïðîäàâàòè áóäåø
õòî ìàðæèíó çàãíàòè ïîìîæå?
Íàïåðåäîâöþ ìóäðàãåëþ ÷îðíèé
ë³òî íàøå íà âîëîñî÷êó
çàëèøຠíàì ïî ñîá³
æîâòåíüê³ ñë³äè íà ï³ñî÷êó
îé à õòî ó òîé êîæíèé ñë³äîê
ïî äåâ'ÿòü ðàç³â óñòóïèòü
òîé çà îäèí ³ç á³æäåðåâöÿ ëèñòîê
ùàñòÿ ñâîº â³äêóïèòü
Øîñòîãî äíÿ
ãîëóáè íà ïîâ³òðÿíèõ êóëÿõ
ê³ç òà îâåöü ðÿòóâàëè;
òèõ, ÿê³ ìåðëè,
äî çåìë³ ëèöåì õîâàëè,
ùîá íå çáóäèëî ¿õ ñâ³òëî ì³ñÿ÷íå...
À á³ëèé ìóðàøîê, ÿêèé Òîãî ï³øîâ øóêàòè —
òî ³ áóâ — Òîé — äèÿâîë ³ç-ï³ä ïàõâè;
òîæ ëåò³â ñîá³ äèÿâîë
³ ñï³âàâ ãîëîñîì Íàïåðåäîâöÿ:
îé øâèäêî âæå ïîì³íÿþ íà ùèðîçëîò³
ðàòèö³ ñâî¿ çàõîëóñí³
õàé ò³ëüêè ëèøåíü ïåðå÷åêàþ
äîêè ñâ³ò îöåé ïåðåïîâíèòüñÿ — ³ ëóñíå
îé öîê-öîê-öîê îé â³öîê-öîê-öîê
äîêè ñâ³ò îöåé ëóñíå
Ñüîìîãî äíÿ
çàòèñíóëè ìåíå ìî¿ ïðèáóâàëüö³ ç óñ³õ ñòîð³í,
³ ÿ â³ä÷óâ, ùî âñå â ïðîòèëåæíèé á³ê
ïî÷àëî ðóõàòèñü:
âñÿ ìàðæèíà ç ïòèöÿìè ò³ñíèëà ìåíå äàë³ é äàë³ —
³ ÿ âïåðøå çëÿêàâñÿ.
² òóò ðàïòîì çîçóëÿ çàêóêàëà,
³ ÿ ïîáà÷èâ òó ã³ëëÿ÷êó íà á³æäåðåâö³,
íà ÿê³é âîíà êóâàëà,
³ òàêà ìåí³ ï³ñíÿ ïðèãàäàëàñÿ:
îé ïîáà÷èòè á íàì êð³çü äîù äð³áîíüêèé
òó âèñîêó ã³ëëÿ÷êó
íà ÿê³é ñ³ðî êóº çîçóëÿ ëåãîíüêà
êóº êóº à ââå÷åð³ ïëà÷å
îé íå ïëà÷ íå ïëà÷ ñóìíà çîçóëå÷êî
ùî òàê ìàëî äàºø íàì ùî ìè íåâ³÷í³
áî ìè ñîá³ çëîìèì òó ñîëîäêó ã³ëëÿ÷êó
³ áóäåìî íàéùàñëèâ³ø³
Òà íå ì³ã ÿ ï³ä³éòè äî á³æäåðåâöÿ ³ ã³ëëÿ÷êó çëîìèòè,
áî ìåíå, ÿê ëèñòêîì, êðóòèëî âñå äàë³ —
³ òîä³ ÿ çðîçóì³â,
ùî ìåíå âòÿãóº â ñåáå ÿìà òåìåííà,
³ âæå íåìà ìåí³ ïîðÿòóíêó...
...Íàïåðåäîâöÿ ÿìà çàòÿãíóëà,
à ñàìà ç³ìêíóëàñÿ;
ìàðæèíà ³ ïòèö³ íàòðîº ïîä³ëèëèñü:
òð³øêè ïîìåðëî,
òð³øêè ðîçòàëî,
à òð³øêè çàëèøèëîñü.
Ò³, ùî ðîçòàëè,
³íêîëè òàê ñîá³ ìóãèêàþòü:
îé à õòî æ òî òàê äèâíî-ïðåäèâíî ñï³âàº
î äâàíàäöÿò³é ãîäèí³ íî÷³
ìîæå òî áäæîëèíà ìàòèöÿ â á³ëåíüê³ì âóëèêó
ùîñü íàì ãàðíå ïðîðî÷èòü
îé òî íå ìàòèöÿ ó âóëèêó á³ë³ì
ñåðåä íî÷³ òîíþñ³íüêî ñï³âàº
òî Íàïåðåäîâåöü ó ÿéö³ õîäèòü
³ òð³ùèíó øóêàº
à ùîáè òîìó Íàïåðåäîâöþ
÷îðí³ ìèñë³ â ãîëîâó íå çàë³òàëè
ìè äàâíî òð³ùèíè âñ³
ãëèíîþ ðîæåâîþ çàòèíüêóâàëè
6-18 ëèïíÿ 1986
|
|
|
| |
